Τειρεσίας: Το ...κλαμπ της συμφοράς

ΣΚΛΗΡΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΚΑΤΑΤΡΕΓΜΟΣ

ΑΠΟ ΤΟ «ΕΡΓΑΛΕΙΟ» ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ

 ΓΙΑ ΧΡΕΩΜΕΝΟΥΣ ΣΥΜΠΟΛΙΤΕΣ ΜΑΣ

 Το οικογενειακόν ταμείον είναι μείον και μονίμως χρεωμένο. Το ίδιο όμως και οι Ελληνες μικροεπιχειρηματίες. Που όσο περισσότερο προσπαθούν με ταχυδακτυλουργικά τρικ, παρατάσεις πληρωμών, περικοπές και... σφίξιμο του ζωναριού να αντιμετωπίσουν το χάος των φουσκωμένων λογαριασμών και των ακάλυπτων επιταγών τόσο πιο συχνά θα εξαναγκάζονται σε όχι και τόσο φιλικά «τετ α τετ» με τους δανειστές τους -τις τράπεζες. Οι οποίες αγριεύουν συνεχώς, έχοντας εσχάτως ρίξει στη μάχη και το «μαντρόσκυλό» τους, τον «Τειρεσία».

Και ενώ η νέα κυβέρνηση προχωρά σε αλλαγές προκειμένου η λειτουργία του «Τειρεσία» να προσαρμοστεί στη σημερινή συγκυρία, οι ίδιοι οι χρεωμένοι μάλλον έχουν σταματήσει να βλέπουν αισιόδοξα τα πράγματα. Αυτό, τουλάχιστον, φαίνεται από τις προσωπικές τους μαρτυρίες.

Ιστορία 1:

«Εχω μια εταιρική κάρτα με χρέη από τον καιρό που ήμουν σε μια εταιρεία πωλήσεων. Την έχω καταστρέψει εδώ και χρόνια, αλλά το μηνιαίο ποσό δόσης έχει τύχει να μην το πληρώσω στην ώρα του. Με παίρνουν πάντα τηλέφωνο από την τράπεζα να μου πουν ότι έχω χρέος σε εκκρεμότητα! Εδώ έχει συμβεί να μου στείλουν μέχρι και SMS στο κινητό! Επίσης, πέρα από αυτή την κάρτα, είχα ένα μικρό δάνειο που πλήρωνα κανονικά κάθε μήνα, αλλά όταν βρέθηκα για περίπου ένα χρόνο χωρίς δουλειά, οι δόσεις δυστυχώς πήγαν πίσω. Φυσικά, μετά απ' αυτά, μπήκα στον "Τειρεσία" και δεν μπορώ να βγάλω δάνειο ή άλλη κάρτα».

Ιστορία 2:

 Η Elena Κ. συστήνεται, μέσα από το προσωπικό της ιστολόγιο mpikateiresia.blogspot.com, ως μία επαγγελματίας «από αυτές που "βοήθησε" το κράτος, η κρίση και το μυαλό μας να μπούμε στον φίλτατο "Τειρεσία"». Δημιούργησε το συγκεκριμένο μπλογκ για να διηγηθεί την ιστορία της, πώς, δηλαδή, «μπήκε» στον «Τειρεσία», αλλά και να δώσει κουράγιο σ' αυτούς που είναι ήδη στο «κλαμπ» των χρεωμένων...

«Μήνες», γράφει, «το πάλευα με τις επιταγές. Να μαζεύω ευρουλάκι-ευρουλάκι, να παίρνω δανεικά, να δίνω τα μισά και άλλη μία επιταγή αργότερα για να κερδίσω χρόνο, να παίρνω δάνεια, να αφήνω απλήρωτους αυτούς που δεν τους έχω δώσει επιταγές... Αγώνας, όχι αστεία... Ασχετα που όταν μπαίνεις στη λίστα του όλοι νομίζουν ότι είσαι αλήτης που δεν θέλει να πληρώσει.

Ξεκινήσαμε με τον άντρα μου, μετά από έρευνα που κάναμε, ένα καλό μαγαζί σε μια επίσης καλή περιοχή της Αθήνας, τον Μάρτιο του 2008. Μετά από σκέψη [...] είπαμε "γιατί να μην πιάσει; Τέτοιο μαγαζί δεν υπάρχει εδώ, άρα γιατί να μην πάει καλά;" Πήραμε τα δάνειά μας, βάλαμε και τις επιταγές μας στα κατασκευαστικά, πήγαμε και στις εκθέσεις και το ξεκινήσαμε. Και με το που ανοίξαμε, ερχόταν το κάθε κωλόπαιδο πωλητής και μας έψηνε. "Να βάλετε κι αυτό, πουλάει", "να βάλετε κι εκείνο", "α! μόνο τόσα θα βάλετε; Είναι γραμμή της εταιρείας μας να μπουν τουλάχιστον 6.000 ευρώ σαν πρώτη τοποθέτηση...". Και ο καθένας έλεγε για τη γραμμή της εταιρείας του κι εμείς δεν κοιτάζαμε τη γραμμή της τσέπης μας!».

Ιστορία 3:

Δύο πολίτες είχαν υπογράψει, ως πρωτοφειλέτης ο ένας και εγγυητής ο άλλος, σύμβαση προσωπικού δανείου με τράπεζα. Λόγω οικονομικών δυσχερειών ωστόσο, ο πρωτοφειλέτης αποπλήρωνε μερικώς τις οφειλές του κάθε μήνα. Οταν ο εγγυητής, αργότερα, πήγε σε άλλη τράπεζα προκειμένου να πάρει δάνειο για λογαριασμό του, ενημερώθηκε ότι στο αρχείο του «Τειρεσία» βρίσκονταν και τα δικά του προσωπικά δεδομένα, που φυσικά αφορούσαν καταγγελία της πρώτης σύμβασης. Και οι δύο, με λίγα λόγια, βρέθηκαν στα μαύρα «κατάστιχα» του «Τειρεσία» και μόνο μετά από προσφυγή τους στην Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων κατάφεραν να ξεμπερδέψουν.

Ιστορία 4:

«Είχα την ατυχία να έχω μια επιχείρηση με ηλεκτρονικούς υπολογιστές επί 20ετία στην οδό Στουρνάρη», αναφέρει ο Σ.Κ. «Δυστυχώς, τα τρία τελευταία χρόνια η δουλειά πήγαινε από το κακό στο χειρότερο και στις 2 Οκτωβρίου 2007 το κατάστημα έκλεισε. Συνεπεία όλων των παραπάνω ήταν να σφραγιστούν επιταγές, να βγουν διαταγές πληρωμής και τα λοιπά... Στην επιχείρησή μου δούλευε η σύζυγός μου και ο γιος μου. Μετά βασάνων και κόπων η σύζυγος βρήκε δουλειά σε μεγάλη ιδιωτική εταιρεία, αλλά την έδιωξαν, γιατί είχε δυσμενή στοιχεία -μεταξύ των οποίων και 10 σφρα- γισμένες επιταγές, αξίας 53.462,46 ευρώ . Η παραφροσύνη ξεκινά από το γεγονός ότι η ίδια ποτέ δεν υπήρξε διαχειριστής της εταιρείας, ποτέ δεν υπέγραψε επιταγές, ποτέ δεν πήρε μπλοκ επιταγών από οποιαδήποτε τράπεζα -άρα δεν υπάρχει λόγος να βρίσκεται στον "Τειρεσία". Φυσικά, σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχα με τον "Τειρεσία", μου είπαν ευθαρσώς να το ψάξω με τις τράπεζες ώστε να αποδείξω ότι η σύζυγός μου δεν είναι ελέφαντας...».

Ιστορία 5:

Η Α.Σ., 28 ετών, νέα εργαζόμενη, είχε την «τύχη» να μπει στο κλαμπ του «Τειρεσία» ήδη από τα φοιτητικά της χρόνια: «Κάθε τρεις και λίγο κατακλύζουν τις σχολές υπάλληλοι τραπεζών -νέοι σε ηλικία και εμφανίσιμοι κατά προτίμηση- που παρακινούν τους φοιτητές να συμπληρώσουν μια "αιτησούλα" με μοναδικό δικαιολογητικό το φοιτητικό τους πάσο για να λάβουν "φοιτητική κάρτα", με χαμηλό επιτόκιο και μηδενική συνδρομή. Με το μπλα-μπλα σε πείθουν και, αν δεν είσαι υποψιασμένος, "γλυκαίνεσαι" από το εύκολο χρήμα. Ετσι την πάτησα κι εγώ. Για 600 ευρώ -που, φυσικά, δεν μπορούσα να αποπληρώσω ως φοιτήτρια- είχα την τιμή να ειδοποιηθώ από την τράπεζα ότι θα μπω στον "Τειρεσία". Αν και τώρα πια έχω ξεχρεώσει, δεν ξέρω τι να κάνω με όλη αυτή τη χαρτούρα που απαιτείται για να μπορέσω να βγω...».

Από μάντης, δυνάστης των αδυνάτων σήμερα

Ο Τειρεσίας στην ελληνική μυθολογία ήταν ο γνωστός -ανά το πανελλήνιο- Θηβαίος μάντης, γιος του Ευήρους και της Χαρικλούς.

Τυφλός οιωνοσκόπος, μιλούσε τη γλώσσα των πουλιών και ζούσε «διττή» ζωή: κάθε επτά χρόνια μεταμορφωνόταν από γυναίκα σε άνδρα κι ύστερα, πάλι, από άνδρα σε γυναίκα. Ο Τειρεσίας έπαιξε σπουδαίο ρόλο στους μύθους των Θηβών, αφού συμβούλευε τους συντοπίτες του για τις αποφάσεις που έπρεπε να πάρουν. Σήμερα, εξακολουθεί να είναι ιδιαίτερα διάσημος. Οχι, όμως, για την προσωπικότητά του, ούτε για τις μαντικές του ικανότητες: ο Τειρεσίας τού σήμερα είναι ένα «τυφλό» σύστημα καταχώρισης οικονομικών δεδομένων, που δεν κάνει διακρίσεις. Είτε λίγα χρωστάς είτε περισσότερα, ο «Τειρεσίας» είναι εκεί. Και, όπως ακριβώς ο μυθικός μάντης που του κληροδότησε τ' όνομά του, έτσι κι αυτό κάνει πως δεν βλέπει -αλλά όλα τα καταγράφει, τα καταχωρίζει και τα αξιοποιεί.

Ποιοι μπαίνουν στο «μάτι», πώς γίνεται η διαγραφή

Η «Τειρεσίας Α.Ε.» ιδρύθηκε το 1997 από το σύνολο σχεδόν των τραπεζών που λειτουργούν στη χώρα, με αποστολή της τη συγκέντρωση και διάθεση πληροφοριών που αναφέρονται στην οικονομική συμπεριφορά επιχειρήσεων και ιδιωτών.

Μέσα στο Σύστημα Αθέτησης Υποχρεώσεων (ΣΑΥ - ένα από τα συστήματα καταχώρισης δεδομένων που έχει δημιουργήσει και χρησιμοποιεί η εταιρεία) περιλαμβάνονται δεδομένα που αφορούν την αθέτηση συγκεκριμένων οικονομικών υποχρεώσεων των συναλλασσομένων με τις τράπεζες. Στο «μάτι» του συστήματος καταχωρίζονται και παραμένουν:

- Σφραγισμένες επιταγές και απλήρωτες κατά τη λήξη τους συναλλαγματικές (για τρία χρόνια).

- Καταγγελίες συμβάσεων πιστωτικών καρτών και δανείων (καταναλωτικής, στεγαστικής πίστης κ.λπ. για τρία χρόνια).

- Διαταγές πληρωμής (για τέσσερα χρόνια).

- Προγράμματα πλειστηριασμών, κατασχέσεις και επιταγές (πέντε χρόνια).

- Οι διοικητικές κυρώσεις του υπουργείου Οικονομικών (πέντε χρόνια).

- Οι πληροφορίες για κηρυχθείσες πτωχεύσεις (διαγράφονται μετά την πάροδο δεκαπέντε ετών από την κήρυξή τους).

Στο ΣΑΥ -γνωστό και ως «μαύρη λίστα»- συγκαταλέγονται οι καταγγελθείσες συμβάσεις καταναλωτών που έχουν καθυστερήσει να πληρώσουν ή δεν έχουν εξοφλήσει τα δάνεια και τις κάρτες τους. Η αναγραφή κάποιου ονόματος στο ΣΑΥ σημαίνει ότι εκείνος «χρωστάει» -επομένως δεν μπορεί να πάρει νέο δάνειο, να εκδώσει πιστωτική κάρτα ή να πραγματοποιήσει μεταφορά υπολοίπου. Ενώ, λοιπόν, η είσοδος κάποιου στη μαύρη λίστα του «Τειρεσία» γίνεται αυτόματα ύστερα από ενημέρωση της τράπεζας, η έξοδος από το σύστημα είναι «μανίκι».

Η διαγραφή από τον «Τειρεσία» προϋποθέτει την πλήρη εξόφληση του δανείου (ή της κάρτας) και ενημέρωση από την τράπεζα προς τον «Τειρεσία», διαδικασία που πραγματοποιείται κάθε μήνα. Η ίδια η «Τειρεσίας Α.Ε.» προτρέπει τους οφειλέτες να επιχειρούν οι ίδιοι να ενημερώνουν την εταιρεία, υποβάλλοντας πρωτότυπη βεβαίωση της τράπεζας περί πλήρους εξόφλησης του δανείου.

Απ' την άλλη, οι «παθόντες», υποστηρίζουν ότι «εύκολα μπαίνεις, δύσκολα βγαίνεις», υπερτονίζοντας τη χαρτούρα που απαιτείται, τη χρονική καθυστέρηση και, φυσικά, τη γραφειοκρατία.

*από την εφημ. "Ελευθεροτυπία"  30.10.2009

Της ΚΑΤΙΑΣ ΑΝΤΩΝΙΑΔΗ antoniadi@enet.gr