Σύνταγμα

 Από τον ΕΥΓΕΝΙΟ ΑΡΑΝΙΤΣΗ*

Η ρητορική σχετικά με τις λεγόμενες «θυσίες», όπως μονότονα τις χαρακτηρίζουν, ελάχιστα παίρνει υπ' όψιν ότι η θυσία, εξ ορισμού, ισοδυναμεί με την εμπλοκή μιας ιερής σημασίας: αποχωρίζεσαι κάτι πολύτιμο ώστε να πετύχεις την ικανοποίηση ενός ηθικού αιτήματος.

Για παράδειγμα, αν θυσιάζεις για να ωφεληθούν τα παιδιά σου, η προσφορά αναπαράγει το νόημα της αγάπης. Απεναντίας, αν συμφωνείς σε παραχωρήσεις απλώς και μόνον επειδή οι υπόλοιπες διέξοδοι παρουσιάζονται αποκλεισμένες, τότε έχουμε μάλλον μπροστά μας την εφαρμογή μιας λογικής εκβιασμού - κάθε άλλο παρά θυσία.

ΕΤΣΙ οι οικονομικές «θυσίες» είναι τέτοιες κατ' όνομα, ενώ στην πραγματικότητα οι πάντες ξέρουν ότι πρόκειται για συναίνεση στη ληστρική αρπαγή στοιχειωδών κοινωνικών και επαγγελματικών προνομίων. Σήμερα, σε περιπτώσεις σαν την ελληνική, αυτό βεβαιώνεται μεγαλοπρεπώς εφόσον οιαδήποτε ηθική στόχευση πίσω απ' τις «θυσίες» είναι εξαιρετικά δυσδιάκριτη, εκτός κι αν υποθέσουμε, εντελώς παράλογα, ότι κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ ή Ν.Δ. μπορούν να εγγυηθούν, μέσω των ίδιων σεσημασμένων προσώπων, ευχάριστες εκπλήξεις σε ζητήματα διαφάνειας, αλληλεγγύης, δικαιοσύνης και εντέλει οραματικής πίστης στην ευημερία των ασθενέστερων τάξεων.

ΕΠΙΠΛΕΟΝ, είναι τέτοιο το μέγεθος του κυνισμού και της αγυρτείας όσων προσποιούνται δημόσια ότι παρέμεναν επί δεκαετίες εντελώς ανίδεοι για το όργιο παρανομίας, ώστε η ιδέα μιας σταυροφορίας υπέρ του «εκσυγχρονισμού» των θεσμών καταλήγει να γίνεται αντιληπτή, απ' όλους, εκ των προτέρων, σαν αερολογία. Μεταξύ μας, οι φημισμένοι αερολόγοι του παρελθόντος είχαν τουλάχιστον την άνεση να επικαλούνται πολιτικά και ηθικά ιδεώδη που συνέχιζαν να δείχνουν, ακόμη τότε, ανθεκτικά. Τώρα, οι αερολογίες αποπνέουν κάτι βαθύτερα ανησυχητικό, τους φόβους αντιφάσεων που προσβάλλουν την ίδια την έννοια της λογικής μας συγκρότησης - π.χ. όταν ακούμε και ξανακούμε ότι η Κύπρος αποτελεί ευρωπαϊκή χώρα, ενώ ταυτόχρονα γνωρίζουμε ότι το ένα τρίτο του νησιού τελεί υπό κατοχήν.

ΤΗΡΟΥΜΕΝΩΝ των αναλογιών, ο πρωθυπουργός, προσπερνώντας ανέμελα τον σκόπελο του συνταγματικού ή μη χαρακτήρα των μέτρων, αναρωτιέται «για ποιο λόγο το δικό μας Σύνταγμα θα μπορούσε να εμποδίζει κάτι πολύ λογικό, που ισχύει σε πολλές άλλες χώρες κτλ.», λες και δεν του περνάει καν απ' τον νου ότι, όντως, από ιστορική, πολιτικοκοινωνική και πολιτισμική σκοπιά, όσο και ιδιοσυγκρασιακή, ίσως να μην είμαστε Σουηδοί. Γεγονός που, με δεδομένη την έλλειψη του κοινωνικού προβληματισμού από τη λίστα των προσόντων του Γιώργου, μπορεί να θεωρηθεί κατόρθωμα.

*αό την εφ. Ελευθεροτυπία, Σάββατο 17 Ιουλίου 2010