Οι «χαζές» μύγες ζουν περισσότερο

Η ανάπτυξη του εγκεφάλου ίσως αφαιρεί πολύτιμα αποθέματα ενέργειας από τις υπόλοιπες ζωτικές λειτουργίες

Του ΣΠΥΡΟΥ ΜΑΝΟΥΣΕΛΗ
ΒΙΟΛΟΓΙΑ«Μη στύβεις το μυαλό σου αν θες να ζήσεις εκατό χρόνια»। Την αλήθεια αυτής της αρχαιότατης συμβουλής φαίνεται να επιβεβαιώνει η έρευνα μιας ομάδας βιολόγων του Πανεπιστημίου της Λοζάνης, στην Ελβετία. Οι ερευνητές που επικεντρώθηκαν στη λεπτομερή μελέτη της συμπεριφοράς ενός από τα πιο ενοχλητικά έντομα, της μύγας, κατέληξαν στο εξής εκπληκτικό συμπέρασμα: Οσο μικρότερη είναι η εγκεφαλική δραστηριότητα αυτών των εντόμων, τόσο μεγαλύτερο είναι το προσδόκιμο ζωής τους. Με άλλα λόγια, οι «χαζές» μύγες ζουν περισσότερο από τις «έξυπνες».Το ότι είναι πονηρές, ταχύτατες και αφόρητα ενοχλητικές ήταν ήδη γνωστό σε όλους. Αυτό που μέχρι σήμερα αγνοούσαμε, και το οποίο αποτέλεσε το αντικείμενο της έρευνας των Ελβετών επιστημόνων, ήταν το αν διαθέτουν και κάποια μορφή νοημοσύνης. Πράγματι, οι εξελικτικοί βιολόγοι Tadeusz Kawechi και Joep Burger επιβεβαίωσαν πειραματικά «την αρνητική συσχέτιση ανάμεσα στη βελτίωση των μαθησιακών και μνημονικών ικανοτήτων της μύγας και στη μακροβιότητά της». Οπως χαρακτηριστικά γράφουν οι Ελβετοί επιστήμονες στο επιστημονικό περιοδικό «Evolution», στην πράξη «ένας δραστήριος εγκέφαλος κάνει τις μύγες να γερνούν πιο γρήγορα».Σύμφωνα με την έρευνα, το γεγονός αυτό πρέπει να αποδοθεί στην ενέργεια που καταναλώνει ο εγκέφαλος. Για τους σκοπούς της έρευνάς τους έθεσαν υπό παρατήρηση δύο διαφορετικές ομάδες από το ίδιο είδος της μύγας «δροσόφιλα», που ζει στη Βασιλεία. Η πρώτη ομάδα δεν υποβλήθηκε σε κανενός είδους εκπαίδευση, αλλά αφέθηκε να συνεχίσει τη ζωή της ανενόχλητη. Αντίθετα, στα έντομα της δεύτερης ομάδας οι επιστήμονες «δίδαξαν» να συνδέουν μια μυρωδιά τροφής με μια γεύση -ευχάριστη ή δυσάρεστη- καθώς και να συνδέουν ένα σοκ ή κάποιες υπομνήσεις στο εργαστήριο με μια συγκεκριμένη μυρωδιά. Πράγματι, ύστερα από 30-40 γενιές μυγών οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα έντομα είχαν όντως αποκτήσει την ικανότητα να «μαθαίνουν» και η μνήμη τους είχε βελτιωθεί σημαντικά σε σχέση με αυτή των προγόνων τους. Δυστυχώς όμως, ζούσαν λιγότερο από τις «φυσιολογικές» μύγες της πρώτης ομάδας. Οι ανεκπαίδευτες μύγες ζούσαν κατά μέσο όρο 80 ημέρες χωρίς να κάνουν τίποτα το αξιόλογο. Ενώ οι «μορφωμένες» μύγες δεν ξεπέρασαν τις 50-60 μέρες ζωής κατά μέσο όρο. Οι επιστήμονες κατέληξαν στο ακόλουθο συμπέρασμα: «Στα έντομα αυτά, η αύξηση της εγκεφαλικής δραστηριότητας "απομυζά" τη ζωική τους ενέργεια». Αυτό θα μπορούσε να αποτελεί μια εξήγηση στο γιατί οι μύγες, όπως και πολλά άλλα ζώα, δεν επιχείρησαν να αναπτύξουν τις νευρωνικές τους δυνατότητες περισσότερο από όσο τούς ήταν απαραίτητο για την επιβίωσή τους! Μια συμβουλή προς τους αναγνώστες μας: Μην επιχειρήσετε να μιμηθείτε τις «αμόρφωτες» μύγες για να αυξήσετε το προσδόκιμο ζωής που σας αναλογεί. Τα αποτελέσματα της παραπάνω έρευνας αφορούν αποκλειστικά τις μύγες, όχι τους ανθρώπους. Ολες οι μέχρι σήμερα έρευνες πάνω σε ανθρώπους επιβεβαιώνουν το ακριβώς αντίθετο: όσο πιο δραστήριος και πνευματικά ανήσυχος διατηρείται ο ανθρώπινος εγκέφαλος, τόσο περισσότερο θα εξακολουθεί να μας «υπηρετεί» πιστά, ακόμη και στα βαθιά μας γεράματα. *

*Από την εφημερίδα "Ελευθεροτυπία" 14/06/2008