Το Δόγμα τού Σοκ (The Shock Doctrine) τής καναδέζας δημοσιογράφου, Naomi Klein,

ΤΟ ΔΟΓΜΑ ΤΟΥ ΣΟΚ Naomi Klein,  έκδ. Λιβάνη, 2010      Το Δόγμα τού Σοκ (The Shock Doctrine) τής καναδέζας δημοσιογράφου, Naomi Klein, είναι ένα από τα εξαιρετικά επίκαιρα βιβλία, που μάς βοηθούν να κατανοήσουμε την ιστορία των ημερών μας εν τη γενέσει της.

     Πρόκειται για μια ανατριχιαστική περιγραφή τής νέας παγκόσμιας τάξης, την οποία οικοδομεί ένας καπιταλισμός ευρισκόμενος σε κατάσταση αμόκ. Ο «καπιταλισμός τής καταστροφής» (όπως τον κατονομάζει εύστοχα η συγγραφέας) δεν είναι τίποτα άλλο από τον σύγχρονο οικονομικό νεοφιλελευθερισμό: μια αναβίωση τού πιο ωμού και αδηφάγου οικονομικού φιλελευθερισμού τής πρώιμης καπιταλιστικής εποχής, ο οποίος για λίγες δεκαετίες είχε (αυτο)μετριαστεί (βλ. «κοινωνικό κράτος»), λόγω τού φόβου, που προκάλεσε στις άρχουσες αστικές τάξεις τού πλανήτη η οικονομική κρίση τού 1929. Ωστόσο, από τη δεκαετία τού 1970, οι ιδέες των νεοφιλελεύθερων -και στενά σχετιζομένων με το φασισμό- οικονομολόγων, (όπως οι Φρίντμαν, Φον Χάγεκ, Φον Μίσες κ.ά.), άρχισαν να κερδίζουν έδαφος στα εθνικά και διεθνή εξουσιαστικά κέντρα λήψης αποφάσεων.

Σε αυτή την συναρπαστική (και υπερπλήρη στοιχείων) εναλλακτική εξιστόρηση τής επικρατούσας ιδεολογίας τής εποχής μας, τής οικονομικής «επανάστασης» των «ελεύθερων» αγορών, η Ναόμι Κλάιν αμφισβητεί τον προπαγανδιστικό μύθο, ότι η παγκόσμια νίκη τής νεοφιλελεύθερης λαίλαπας υπήρξε ειρηνική. Καταδεικνύει, ότι από τη Χιλή τού 1973 μέχρι το σημερινό Ιράκ, οι νεοφιλελεύθεροι -και νεοφασίστες- οικονομολόγοι  εκμεταλλεύτηκαν επανειλημμένα τη βία και μια σειρά από τρομακτικά σοκ, για να επιβάλουν τις «εθνοσωτήριες» πολιτικές τους. Καταδεικνύει επίσης την υποκρισία τους, αφού, παρά την διατυμπανιζόμενη απέχθειά τους για τον δημόσιο τομέα, διετέλεσαν κρατικοδίαιτοι και υπερυψηλόμισθοι σύμβουλοι, σχεδόν όλων των δικτατοριών, που εμφανίστηκαν στον πλανήτη από τη δεκαετία τού 1960 και μετά.

     Αποκαλύπτει την ομοιότητα ανάμεσα στις ανακριτικές τεχνικές τής C.I.A. και στις εκβιαστικές μεθοδεύσεις τής Παγκόσμιας Τράπεζας και τού Δ.Ν.Τ., στην προσπάθειά τους να επιβάλουν τον καπιταλισμό τής καταστροφής σε ολόκληρο τον κόσμο, ακόμα  και σε «δημοκρατικές» χώρες.

     Κατά βάθος ο νεοφιλελευθερισμός μοιάζει εντυπωσιακά με έναν παλιμπαιδισμό τού προχωρημένου καπιταλισμού. Έναν καπιταλισμό στα πρόθυρα τής υστερίας, ο οποίος έχει πλέον προσκρούσει στα οικονομικά, κοινωνικά, ιδεολογικά και περιβαλλοντικά του όρια και ο οποίος έχει αρχίσει ήδη να τρώει τις σάρκες του (βλ. υπονόμευση τού λεγόμενου «κοινωνικού κράτους») εις αναζήτησιν νέων «αγορών». Και όπως συμβαίνει συνήθως με τις παιδικές αρρώστειες, έτσι κι αυτή είναι πολύ επικίνδυνη, όταν την περνάει κάποιος σε μεγάλη ηλικία.

*     *     *

     Θεωρούμε, ότι το βιβλίο είναι απαραίτητο για τον έλληνα αναγνώστη, αφού τα περισσότερα από όσα αναφέρει σχετίζονται εμφανώς με την κοινωνική και πολιτική κατάσταση στην -ανομολόγητα- πτωχευμένη Ελλάδα. 

            Θεόδωρος Λαμπρόπουλος