Δηλητήριο τρέχει από τις βρύσεςΤης Μυρτώς Μπούτση
Περισσότεροι από 300.000 Ελληνες πίνουν ακατάλληλο νερό... Νερό της βρύσης επικίνδυνο, γεμάτο μόλυβδο, αρσενικό από βιομηχανικά λύματα, νιτρικά άλατα από τα λιπάσματα, νικέλιο έως και 18 φορές ανώτερο από το όριο, αντλημένο από περιοχές που δεν θα έπρεπε να υπάρχουν γεωτρήσεις. Αυτοί οι φορείς… θανάτου και καρκινογενέσεων περιέχονται στο πιο πολύτιμο αγαθό, το πόσιμο νερό, που πίνουν περίπου 300.000 Ελληνες σε 12 νομούς της χώρας, όπως καταδεικνύεται από συγκεντρωτική έκθεση του υπουργείου Υγείας για τα δίκτυα όλης της Ελλάδας.
Ο ΕΤ αποκαλύπτει σήμερα τις μετρήσεις από όλες τις περιοχές όπου διαπιστώθηκαν προβλήματα στο πόσιμο νερό. Και παρουσιάζει νέα αδημοσίευτη έρευνα του Εργαστηρίου Χημείας Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αθηνών, από την οποία προκύπτει πως προβλήματα του νερού αφορούν 2-3 στις 100 περιοχές στις οποίες έγιναν μετρήσεις, εντοπίζοντας ίχνη τοξικού μολύβδου σε τιμές που ξεπερνούν το επιτρεπτό όριο, στο 2,7% των δειγμάτων που ελήφθησαν από το νερό της χώρας. Δύο ντοκουμέντα που δείχνουν ότι η λεκάνη του Ασωπού δεν είναι η μόνη επικίνδυνη περιοχή της Ελλάδος. Οι χημικές ουσίες που ανιχνεύθηκαν σε κάποιες από τις μετρήσεις έχουν κριθεί ύποπτες για καρκίνους του πνεύμονα, του νευρικού και πεπτικού συστήματος, για καρδιαγγειακές παθήσεις, βλάβες στον εγκέφαλο, στα οστά, στο κεντρικό νευρικό σύστημα.
Ειδικότερα, όπως επισήμανε στον ΕΤ ο επιστημονικός υπεύθυνος της έρευνας του Πανεπιστημίου Αθηνών, καθηγητής Μιχάλης Σκούλλος, εκτός από τοξικό μόλυβδο, υπερβάσεις των επιτρεπτών ορίων διαπιστώθηκαν σε ποσοστό 2,1% των αναλύσεων όσον αφορά το νικέλιο, 2,4% στις μετρήσεις χλωριούχων αλάτων και 2% σε αμμώνιο, νάτριο, θειικά και νιτρικά. Η έρευνα έγινε στο πόσιμο νερό από 166 δήμους σε όλη την Ελλάδα. Μερικά από τα πιο σοβαρά προβλήματα εντοπίστηκαν σε μεμονωμένα δείγματα που προήλθαν από την Κεντρική Ελλάδα, την Κρήτη και τις Κυκλάδες, όπου ο μόλυβδος ξεπέρασε το όριο του 10 μg/L. Υψηλά επίπεδα ολικού χρωμίου, που όμως δεν υπερέβαιναν το επιτρεπτό όριο, εντοπίστηκαν στη Βόρεια Ελλάδα. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, «παρότι τα ποσοστά δεν είναι μεγάλα, δεν μπορούμε να βγάλουμε ασφαλή συμπεράσματα εφόσον η παρακολούθηση δεν συνεχιστεί για μεγάλο χρονικό διάστημα».
Στη διάρκεια του ρεπορτάζ διαπιστώθηκαν ελλείψεις σε στοιχεία που οφείλονται σε «αλαλούμ» αρμοδιοτήτων. Οι δήμοι, που έχουν και τη βασική ευθύνη να κάνουν τακτικούς ελέγχους, συχνά δεν διαθέτουν μηχανισμό και οικονομική δυνατότητα να παρακολουθήσουν όλες τις παραμέτρους για την ασφάλεια του νερού, τις οποίες ορίζει η Ευρωπαϊκή Ενωση. Σε κάποιες περιπτώσεις, υδραυλικοί επιφορτίζονται με το καθήκον να παρακολουθούν τα μηχανήματα χλωρίωσης στις γεωτρήσεις των δήμων.
Χάος όμως παρατηρήθηκε και στην Αττική, όπου το Γενικό Χημείο του Κράτους και το Κεντρικό Εργαστήριο Δημόσιας Υγείας (ΚΕΔΥ) δεν επαρκούν και δεν προλαβαίνουν να κάνουν μετρήσεις, όπως υποστηρίζουν άνθρωποι σε υγειονομικές υπηρεσίες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και δημοτικές επιχειρήσεις ύδρευσης. Το θολό τοπίο στην Αττική επιτείνεται από το γεγονός ότι άλλοι δήμοι υδροδοτούνται από την ΕΥΔΑΠ και άλλοι παίρνουν νερό της ΕΥΔΑΠ που διανέμουν με δικό τους δίκτυο και, συχνά, αναμιγνύοντάς το με το νερό τοπικών γεωτρήσεων.
Η προσπάθεια να συγκεντρωθούν στοιχεία για το πόσιμο νερό της Αττικής αποδείχθηκε ένας Γολγοθάς.
Η ΕΥΔΑΠ δεν δημοσιοποιεί τα στοιχεία της και οι τοπικές δημοτικές επιχειρήσεις κάνουν κατά περίπτωση ελέγχους διαφορετικών παραμέτρων, παραβλέποντας άλλες που προβλέπει η Ευρωπαϊκή Οδηγία για το νερό.
Εξασθενές χρώμιο πίνει όλη η Βορειοανατολική Αττική
Με τον εφιάλτη του εξασθενούς χρωμίου στο πόσιμο νερό ζουν το τελευταίο τρίμηνο οι κάτοικοι της Βοιωτίας, της Εύβοιας και της Ανατολικής Αττικής. Στις αρχές Αυγούστου οι έλεγχοι στα Οινόφυτα έδειξαν τα πρώτα αποτελέσματα της ρύπανσης ολόκληρου του υδροφόρου ορίζοντα από τις βιομηχανίες του Ασωπού. Ακολούθησαν τα νερά στη Χρυσοπηγή Ωρωπού, στη Θήβα, στην Αυλίδα έως τη Νέα Εκάλη και το Χαλκούτσι. Την ώρα που ο νομάρχης Ανατολικής Αττικής κ. Λεωνίδας Κουρής ζητεί, όπως λέει, «να διευκρινιστεί το θέμα των ορίων του εξασθενούς χρωμίου από το υπουργείο Υγείας» (η κοινή υπουργική απόφαση για την εφαρμογή της οδηγίας για το νερό θέτει όριο μόνο για το ολικό χρώμιο και όχι για το εξασθενές), και άλλες περιοχές της Αττικής ανησυχούν για την ποιότητα του νερού τους.
Στον υδροφόρο ορίζοντα της ευρύτερης περιοχής του Κορωπίου, το Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΙΓΜΕ) μέτρησε υψηλές συγκεντρώσεις εξασθενούς χρωμίου (82 μg/L) αλλά και εκατονταπλάσιες συγκεντρώσεις ψευδαργύρου, υπερδεκαπλάσιες συγκεντρώσεις νιτρικών, χλωριούχα τέσσερις φορές επάνω από το όριο.
Ωστόσο ο ερευνητής που εκπόνησε τη μελέτη, δρ Παναγιώτης Γιαννουλόπουλος, τόνισε στον ΕΤ πως δεν υπάρχει ανησυχία για το πόσιμο νερό, αφού οι κάτοικοι δεν υδρεύονται από γεωτρήσεις αλλά από την ΕΥΔΑΠ. Από το δίκτυο της ΕΥΔΑΠ υδρεύονται άλλωστε και οι Δήμοι της Δυτικής Αττικής, στην περιοχή του Θριασίου Πεδίου, όπου έχουν ανιχνευθεί κάδμιο, μόλυβδος, χαλκός, υδράργυρος και ψευδάργυρος στον υδροφόρο ορίζοντα.
Η ανησυχία για κατοίκους και οικολογικούς φορείς προέρχεται από το γεγονός ότι σε κάποιους δήμους που υδροδοτούνται από την ΕΥΔΑΠ χρησιμοποιείται και νερό από γεωτρήσεις.
Το 2006 η περιβαλλοντική οργάνωση Πανελλήνιο Κέντρο Οικολογικών Ερευνών στις μετρήσεις της ανίχνευσε συγκεντρώσεις νιτρικών που υπερέβαιναν το όριο στο πόσιμο νερό σχολείων της Εκάλης, του Ασπροπύργου και της Ελευσίνας, και επίσης φωσφορικά και χλωριούχα στον Κάλαμο, τον Ωρωπό, τους Θρακομακεδόνες και το Μενίδι. Στις μετρήσεις που έκανε όμως το υπουργείο Υγείας και η ΕΥΔΑΠ στα ίδια σχολεία, τα αποτελέσματα ήταν εντός ορίων.
Στρεπτόκοκκοι και κολοβακτηρίδια σε 80 δήμους
Τρέχει από τη βρύση του σπιτιού τους αλλά αυτό το νερό δεν το πίνουν ποτέ. Γιατί ξέρουν ότι «δεν είναι καλό». Από τις δυτικές συνοικίες της Θεσσαλονίκης και τα ορεινά χωριά του Κιλκίς έως το Νομό Κορίνθου, την Κέρκυρα, τη Χίο και την Κρήτη, το πόσιμο νερό μετρήθηκε και βρέθηκε -κατά περίπτωση- με μόλυβδο, αρσενικό, τοξικά και βαρέα μέταλλα, νιτρικά και χλωριούχα άλατα.
Ο ΕΤ παρουσιάζει τα τελευταία συγκεντρωτικά στοιχεία των χημικών αναλύσεων που περιέχονται στην Εκθεση Στοιχείων Ποιότητας Πόσιμου Νερού Ελλάδος του 2006, της Διεύθυνσης Υγειονομικής Μηχανικής και Υγιεινής Περιβάλλοντος του υπουργείου Υγείας. Ως προς τις μικροβιολογικές εξετάσεις, τα ίδια στοιχεία έδειξαν παρουσία στρεπτοκόκκων και κολοβακτηριδίων στο νερό 80 δήμων! Παραδόξως, από την καταγραφή απουσιάζουν τα δίκτυα ύδρευσης της Αττικής εκτός ΕΥΔΑΠ, όπου ανιχνεύθηκε πρόσφατα εξασθενές χρώμιο.
Το επικίνδυνο πόσιμο νερό για κάποιους Ελληνες είναι πρόβλημα δεκαετιών. Αρσενικό τρέχει εδώ και χρόνια στις βρύσες επτά χωριών στην Αξιούπολη και τεσσάρων στο Πολύκαστρο στο Κιλκίς. «Εκτός από το αρσενικό, από το Μάρτιο βρέθηκαν αντιμόνιο και αρκετά βαρέα μέταλλα», λέει στον ΕΤ ο δήμαρχος Πολυκάστρου κ. Δημήτριος Σμυδάκης. Στη Χαλάστρα της Θεσσαλονίκης, οι δημότες ελπίζουν πως θα λύσουν το πρόβλημα του αρσενικού με την ένωση του δικτύου τους με την ΕΥΑΘ. Την ίδια ώρα, αγανακτισμένοι εμφανίζονται κάτοικοι και τοπικοί φορείς στην Κορινθία. Πίνουν από εμφιαλωμένα και από το Λουτράκι, αφού το νερό της βρύσης εξακολουθεί να είναι ακατάλληλο -κυρίως εξαιτίας των λιπασμάτων- στο 99% του νομού.
Ο νομάρχης κ. Νίκος Ταγαράς ελπίζει πως θα επιλυθεί το πρόβλημα με το φράγμα του Ασωπού, όπως και η βεβαρημένη σε μαγγάνιο και σίδηρο Ηλεία περιμένει την ολοκλήρωση του έργου ύδρευσης από τον Ερύμανθο.
Στην πόλη της Χίου, ο δήμαρχος κ. Παντελής Βρουλής τονίζει πως τη λύση θα δώσει η κατασκευή φράγματος εντός οκταμήνου, το οποίο όμως επί του παρόντος εμποδίζεται από χωματερή σε κοντινή περιοχή. «Είχαμε πρόβλημα με τον υδράργυρο στο νερό μας, αλλά μετά τις βροχές έχει πέσει κάτω από το όριο του 1 μg/L», επισημαίνει. «Εντός επιτρεπτών ορίων» κινούνται οι τιμές των θειικών στο νερό του Ρεθύμνου, σύμφωνα με το διευθυντή της Εταιρίας Υδρευσης κ. Νίκο Κονταξάκη.
Πάντως σε κάποιες από τις περιοχές με τις οποίες επικοινώνησε ο ΕΤ, οι τοπικές αρχές τονίζουν πως τα προβλήματα αντιμετωπίζονται ή έχουν επιλυθεί. Για παράδειγμα, χωρίς αρσενικό είναι πλέον το πόσιμο νερό στην Τρίγλια Χαλκιδικής και στο Δήμο Αξιού Θεσσαλονίκης, όπως αναφέρουν οι δήμαρχοι των δύο περιοχών, χωρίς μαγγάνιο δείχνουν οι μετρήσεις του δήμου για το νερό της Ιαλυσού Ρόδου και -σύμφωνα με το νομάρχη Ζακύνθου κ. Διονύσιο Γασπάρο- οι χλωριωτές έχουν λύσει το πρόβλημα στο νησί. Τέλος, άριστη σε όλο το Καρπενήσι χαρακτηρίζει την ποιότητα του νερού ο διευθυντής της Δημοτικής Επιχείρησης Υδρευσης κ. Δημήτρης Μπαμπαλής.
*από τον Ελεύθερο Τύπο
