Δραματικές ώρες στον Καύκασο

Καίει η φλόγα του πολέμου στον Καύκασο, δοκιμάζονται οι αμερικανο-ρωσικές σχέσεις
Reuters: Τουλάχιστον 2।000 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους, χιλιάδες οι τραυματίες και οι πρόσφυγες
Τιφλίδα Τελευταία ενημέρωση 23:20

Φόβους για γενικότερη ανάφλεξη, αλλά και σφοδρή αμερικανο-ρωσική διπλωματική σύγκρουση προκαλούν τα γεγονότα στη Ν.Οσετία. Η Γεωργία υποστηρίζει ότι αποχώρησε από την αποσχισθείσα επαρχία και κήρυξε μονομερή κατάπαυση του πυρός, αλλά η Μόσχα διαψεύδει και ενισχύει τις δυνάμεις της στη Ν.Οσετία αλλά και την Αμπχαζία, ενώ προχώρησε προσωρινά και σε αποκλεισμό των ακτών της Γεωργίας στη Μαύρη Θάλασσα, προκαλώντας την αντίδραση της Ουκρανίας.
Η Τυφλίδα ανακοίνωσε την Κυριακή ότι τα γεωργιανά στρατεύματα αποσύρθηκαν από την Νότια Οσετία και κήρυξε μονομερή κατάπαυση του πυρός, ως «έμπρακτη ένδειξη» ότι επιθυμεί εκεχειρία, καλώντας παράλληλα τη Μόσχα να πράξει το ίδιο και να ξεκινήσουν άμεσα διαπραγματεύσεις για να δοθεί τέλος στις εχθροπραξίες.
Η Ρωσία -που αγνόησε την προηγούμενη πρόταση του Γεωργιανού προέδρου Μιχαήλ Σαακασβίλι για εκεχειρία- ανέφερε ότι έλαβε την γεωργιανή πρόταση, αλλά διαψεύδει όσα υποστηρίζουν οι Γεωργιανοί, δηλαδή ότι οι δυνάμεις της έχουν αποσυρθεί, ενώ αναφέρει ότι εξακολουθεί να υπάρχει ανταλλαγή πυρών.
Αν και η Μόσχα επιβεβαιώνει ότι τα γεωργιανά στρατεύματα αποσύρονται από το Τσχινβάλι, αναφέρει ότι δυνάμεις εξακολουθούν να βρίσκονται σε γειτονιές της πρωτεύουσας της Ν.Οσετίας και στα περίχωρα, ενώ απαιτεί πλήρη απόσυρση των Γεωργιανών πριν από κάθε συνομιλία.
Αυστηρό μήνυμα έστειλε τόσο ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, σε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Γεωργιανό ομόλογο του, όσο και -με τον επισημότερο τρόπο- ο Ρώσος πρόεδρος Ντμίτρι Μεντβέντεβ, λέγοντας ότι οι γεωργιανές δυνάμεις πρέπει να αποχωρήσουν «άνευ όρων» από την περιοχή των συγκρούσεων.
Παράλληλα, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών διεμήνυσε ότι η Ρωσία δεν θεωρεί πια εταίρο της τον πρόεδρο της Γεωργίας Μιχαήλ Σαακασβίλι, σημειώνοντας όμως ότι τυχόν αποχώρησή του δεν είναι απαραίτητη για την επίλυση της κρίσης. Εντούτοις, όπως έγινε γνωστό αργότερα, ο Λαβρόφ δήλωσε στην Αμερικανίδα ομόλογό του ότι ο Σαακασβίλι «πρέπει να φύγει».
Από την πλευρά του ο πρόεδρος της Γεωργίας απηύθυνε έκκληση προς τις Ηνωμένες Πολιτείες να ασκήσουν όλη τους την επιρροή προκειμένου να διευθετηθεί η σύγκρουση με τη Ρωσία, η οποία απειλεί ακόμα και «την ύπαρξη του γεωργιανού κράτους».
Από θαλάσσης και αέρος...
Σοβαρή κλιμάκωση των συγκρούσεων σηματοδοτεί και η πληροφορία από πηγές του ρωσικού υπουργείου Αμυνας που επικαλούνται τα διεθνή ειδησεογραφικά πρακτορεία, σύμφωνα με την οποία ρωσικό πλοίο βύθισε γεωργιανή πυραυλάκατο στη Μαύρη Θάλασσα, «ανταποδίδοντας πυρά» όταν το σκάφος επιχείρησε να επιτεθεί.
Νωρίτερα, ο ρωσικός στόλος στη Μαύρη Θάλασσα είχε προσεγγίσει τα γεωργιανά χωρικά ύδατα στη Μαύρη Θάλασσα, προχωρώντας σύμφωνα με ορισμένες πληροφορίες «σε αποκλεισμό των γεωργιανών ακτών», προκειμένου να ανακόψει τον εφοδιασμό σε στρατιωτικό εξοπλισμό.
Το γεγονός προκάλεσε την αντίδραση της Ουκρανίας, το υπουργείο Εξωτερικών της οποίας εξέδωσε ανακοίνωση, με την οποία προειδοποιούσε τη Ρωσία ότι δεν θα επιτρέψει στα πολεμικά σκάφη της να επιστρέψουν στη βάση τους στην Κριμαία.
Σύμφωνα με το Κίεβο, το ρωσικό μπλόκο στη Μαύρη Θάλασσα θα μπορούσε να εμπλέξει και την Ουκρανία στη σύγκρουση και προκειμένου να αποφευχθεί αυτό, η Ουκρανία θα μπορούσε να αρνηθεί την επιστροφή των ρωσικών πλοίων στη Σεβαστούπολη. Τελικώς, έγινε γνωστό ότι τα ρωσικά πολεμικά πλοία επέστρεψαν στο Νοβοροσίσκ, ένα ρωσικό λιμάνι στη Μαύρη Θάλασσα.
Εξάλλου, μετά την επικράτηση στην Τσχινβάλι, οι Ρώσοι προχώρησαν σε αεροπορικό βομβαρδισμό του στρατιωτικού αεροδρομίου της Γεωργίας, που βρίσκεται 12 χλμ έξω από την Τιφλίδα. Από το βομβαρδισμό δεν υπήρξαν θύματα, ωστόσο το πλήγμα ήταν σημαντικό, καθώς πρόκειται για τη βάση των μαχητικών Sukhoi.
Το βράδυ τα διεθνή πρακτορεία μετέδωσαν ότι βομβαρδίστηκε και το διεθνές αεροδρόμιο της Τιφλίδας, λίγο ώρες πριν από την άφιξη του Γάλλου υπουργού Εξωτερικών Μπενάρ Κουσνέρ. Αν και η Ρωσία διέψευσε το γεγονός, οι πληροφορίες επέμεναν ότι βόμβες έπεσαν λίγες εκατοντάδες μέτρα από το διάδρομο του διεθνούς αεροδρομίου.
Οι Γεωργιανοί υποστηρίζουν ότι έχουν καταρρίψει δέκα ρωσικά μαχητικά, καθώς και ότι έχουν δύο αιχμάλωτους Ρώσους πιλότους, εικόνες των οποίων δημοσιοποίησαν στην τηλεόραση. Η Ρωσία υποστηρίζει ότι έχει χάσει μόνο δύο αεροσκάφη, ενώ δεν αναφέρει κάτι για αιχμαλώτους.
Από τις σφοδρές συγκρούσεις τουλάχιστον 2.000 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους, χιλιάδες είναι οι τραυματίες, ενώ σε 40.000 υπολογίζεται ο αριθμός των προσφύγων που έχουν καταφύγει στην Βόρειο Οσετία. Ανάμεσα στα θύματα, δύο νεκροί Γεωργιανοί δημοσιογράφοι, ενώ άλλοι δύο -εκ των οποίων ένας Αμερικανός- τραυματίστηκαν.
Επίσης, Ρωσία και Γεωργία αλληλοκατηγορούνται για εθνοκάθαρση, καθώς και για βομβαρδισμούς που έχουν στοιχίσει τη ζωή σε πολλούς αμάχους. Η Ρωσία έχει αρνηθεί ότι βομβάρδισε μη στρατιωτικούς στόχους, όπως υπιστηρίζει η Τιφλίδα, κυρίως στο Γκόρι, στο βόρειο τμήμα της Γεωργίας.
«Μέτωπο» προς Αμπχαζία
Την ώρα που περίπου 6.000 Ρώσοι στρατιώτες βρίσκονται στην Ν.Οσετία, άλλοι 4.000 στρατιώτες αναπτύχθηκαν στην Αμπχαζία, στη διάρκεια της νύχτας, όπου, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του Αμπχάζιου προέδρου Σεργκέι Μπαγκάπς, ισάριθμοι Γεωργιανοί στρατιώτες έχουν αναπτυχθεί κατά μήκος των συνόρων.
Οι Αμπχάζιοι δήλωσαν ότι έχουν συγκεντρώσει περίπου 1.000 στρατιώτες και θα προχωρήσουν κατά των γεωργιανών δυνάμεων, στο φαράγγι Κοντόρι. Πληροφορίες από γεωργιανές πηγές αναφέρουν ότι οι Ρώσοι έχουν ήδη βομβαρδίσει κυβερνητικά κτίρια και δύο χωριά στο Κοντόρι, που ελέγχεται από τη Γεωργία.
Διπλωματικός «πόλεμος»
Εν τω μεταξύ, η κρίση στον Καύκασο προκάλεσε την έντονη σύγκρουση των ΗΠΑ και της Ρωσίας στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, το οποίο συνήλθε για τέταρτη φορά από το ξέσπασμα της κρίσης αν και προς το παρόν δεν έχει λάβει απόφαση για τις συγκρούσεις στην περιοχή.
Ο Λευκός Οίκος -που προειδοποιεί τη Ρωσία ότι εάν συνεχίσει την κλιμάκωση της κρίσης, αυτό μπορεί να έχει σοβαρές και μακροχρόνιες επιπτώσεις στις σχέσεις της με τις ΗΠΑ- έφερε στο ΣΑ σχέδιο ψηφίσματος με σκοπό να καταγγελθούν ως απαράδεκτες οι ρωσικές ενέργειες.
Ο Αμερικανός πρεσβευτής στον ΟΗΕ Ζαλμάι Χαλιλζάντ κατηγόρησε τη Μόσχα ότι προσπαθεί να προκαλέσει την πτώση του γεωργιανού καθεστώτος, επικαλούμενος δήλωση του Σεργκέι Λαβρόφ προς την Κοντολίζα Ράις, ότι ο Μιχαήλ Σαακασβίλι «πρέπει να φύγει». «Αυτό είναι εντελώς απαράδεκτο και ξεπερνάει τα όρια» είπε ο Χαλιλζάντ.
Ο ίδιος υποστήριξε ότι «οι ρωσικές δυνάμεις εμποδίζουν την αποχώρηση των γεωργιανών δυνάμεων από το Νότια Οσετία», κάλεσε τη Μόσχα «να σκεφτεί τις συνέπειες αυτής της επίθεσης» και πρόσθεσε ότι «οι αμερικανο-ρωσικές σχέσεις κινδυνεύουν να επηρεαστούν από αυτήν την επίθεση εναντίον του κυρίαρχου κράτους της Γεωργίας».
«Οι αλλαγές καθεστώτων είναι αμερικανική εφεύρεση» απάντησε ο Ρώσος πρεσβευτής Βιτάλι Τσέρκιν, κατηγορώντας τη Γεωργία για «γενοκτονία» εναντίον των Οσετών, ενώ επιτέθηκε και προς την πλευρά του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, λέγοντας ουσιαστικά ότι ο ΟΗΕ μεροληπτεί υπέρ της Γεωργίας.
«Μία επίθεση στη Γενική Γραμματεία (του ΟΗΕ) ισοδυναμεί με επίθεση στο θεσμό» απάντησε η Βρετανίδα πρεσβευτής Κάρεν Πιρς. Νωρίτερα, ο ΓΓ του ΟΗΕ Μπαν Γκι Μουν είχε εκφράσει «βαθιά ανησυχία για την αυξανόμενη ένταση στην Αμπχαζία», ενώ η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες έκανε έκκληση να διασφαλιστεί η πρόσβαση της ανθρωπιστικής βοήθειας και η μετακίνηση των χιλιάδων προσφύγων.
Αυστηρό μήνυμα προς τη Μόσχα απηύθυνε και ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Γιαπ ντε Χοπ Σέφερ, λέγοντας ότι η Ρωσία παραβίασε την εδαφική ακεραιότητα της Γεωργίας στη Ν.Οσετία και χρησιμοποίησε «υπερβολική βία». Η εκπρόσωπος του ΝΑΤΟ Κάρμεν Ρομέρο κάλεσε δε σε άμεση κατάπαυση του πυρός.
Ωστόσο, η Ρωσία δεν φαίνεται να επηρεάζεται από τις διεθνείς πιέσεις ή από την πρόταση Σαακασβίλι για εκεχειρία. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν ξεκαθάρισε ότι οι ρωσικές ενέργειες είναι απόλυτα νόμιμες και υπενθύμισε ότι μέρος του προβλήματος είναι οι φιλοδοξίες της Γεωργίας να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ.
Ευρωπαϊκή παρέμβαση
Ο υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας και προεδρεύων της ΕΕ, Μπερνάρ Κουσνέρ έφτασε το βράδυ στην Τιφλίδα όπου θα έχει συνομιλίες με τον Μιχαήλ Σαακασβίλι «για την αναγκαία ειρήνη, τα μέσα για να την πετύχουμε, και για την επιστροφή σε μια πολιτική λύση, μόλις γίνει αποτελεσματική η εκεχειρία ». Ο Κουσνέρ αναμένεται να μεταβεί και στη Μόσχα τη Δευτέρα.
Οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ θα συναντηθούν εκτάκτως την Τετάρτη στις Βρυξέλλες για να ζητήσουν την κρίση στη Ν.Οσετία, ενώ ο Γάλλος πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί, ο οποίος προεδρεύει αυτό το εξάμηνο της ΕΕ, θα μεταβεί στη Μόσχα στις αρχές της εβδομάδας.
Υπάρχουν «πραγματικές προοπτικές για να φτάσουμε γρήγορα σε μία έξοδο από την κρίση» που θα βασίζεται «σε έναν άμεσο τερματισμό των εχθροπραξιών», στην υποχώρηση των Ρώσων και των Γεωργιανών στις θέσεις που κατείχαν πριν από την έναρξη των συγκρούσεων, καθώς και στον «πλήρη σεβασμό της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας της Γεωργίας», αναφέρεταο σε ανακοίνωση του Μεγάρου των Ηλυσίων.
«Πόλεμος» εντυπώσεων...
Κι ενώ οι στρατιωτικές μάχες συνεχίζονται, σε εξέλιξη βρίσκεται και ο πόλεμος των εντυπώσεων μεταξύ των ηγετών της Ρωσίας και της Γεωργίας.
Ο πρωθυπουργός της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν, επιστρέφοντας από το Πεκίνο, προσγειώθηκε στην πρωτεύουσα της Βορείου Οσετίας, Βλαδικαυκάζ, όπου προήδρευσε σε πολεμικό συμβούλιο. Δημοσιοποιήθηκαν φωτογραφίες από το συμβούλιο του Πούτιν, καθώς και εικόνες από τον Ρώσο πρωθυπουργό να συνομιλεί με πρόσφυγες. Αργότερα, στη δημοσιότητα δόθηκαν φωτογραφίες του Βλαντιμίρ Πούτιν και του Ρώσου προέδρου Ντμίτρι Μεντβέντεφ, κατά τη διάρκεια σύσκεψης στην προεδρική κατοικία στο Γκόρκι, έξω από τη Μόσχα.
Η απάντηση του Γεωργιανού προέδρου Μιχαήλ Σαακασβίλι ήρθε την Κυριακή. Σε μια προσπάθεια ανόρθωσης του ηθικού, παρά την απόσυρση των στρατιωτικών δυνάμεων, ο Μ.Σαακασβίλι επισκέφθηκε χωριό που βρίσκεται στα όρια Γεωργίας - Ν.Οσετίας, λίγα χιλιόμετρα από την Τσχινβάλι. Όπως έγινε γνωστό, στη διάρκεια της σύντομης αυτής επίσκεψής του στο χωριό Εργκνέτι, ο Γεωργιανός πρόεδρος συνομίλησε με κατοίκους και επισκέφθηκε νοσοκομεία, όπου έχουν μεταφερθεί τραυματίες.
*από το Newsroom ΔΟΛ, με πληροφορίες από Associated Press

Προηγούμενο άρθρο:
Ρωσικοί βομβαρδισμοί στη Γεωργία - Προσφυγικό δράμα στη Νότια Οσετία (9/8/2008)