...ιστορία της Αθήνας...
γράφει ο Γιώργος Δαμιανός*
Στα τόσα χρόνια που συγκεντρώνω υλικό για την παλιά Αθήνα δεν έχω βρει και πολλά πράγματα που να θυμίζουν τη σημερινή ζωή. Τα πάντα έχουν αλλάξει: η φύση, τα σπίτια, οι άνθρωποι, οι συνήθειες.
Το μόνο, ίσως, που έχει παραμείνει αναλλοίωτο είναι οι λαϊκές συνήθειες κατά τον εορτασμό του Πάσχα (είναι αυτονόητο ότι δεν έχει αλλάξει ούτε το εκκλησιαστικό τελετουργικό, αν εξαιρέσουμε το Άγιο Φως)
Το μόνο, ίσως, που έχει παραμείνει αναλλοίωτο είναι οι λαϊκές συνήθειες κατά τον εορτασμό του Πάσχα (είναι αυτονόητο ότι δεν έχει αλλάξει ούτε το εκκλησιαστικό τελετουργικό, αν εξαιρέσουμε το Άγιο Φως)
Ας δούμε πως γιορτάστηκε το Πάσχα στην Αθήνα το 1897, μια πολύ δύσκολη χρονιά, αφού ο στρατός είχε, ήδη, ξεκινήσει τον ατυχή πόλεμο κατά των Τούρκων. Η μαρτυρία ανήκει στον Γερμανό πάστορα, Bαρόνο φον ντερ Γκόλτς που επισκέφτηκε το 1897 την Αθήνα και κρίνει την Ορθοδοξία και τους Ελληνες (η μετάφραση έγινε από τον καθ. Πολυχρόνη Κ. Ενεπεκίδη): «… Η περίοδος της νηστείας τηρείται στην ύπαιθρο ακόμα με αρκετή αυστηρότητα, λιγότερο στην Αθήνα…Το ήσυχο (Μέγα) Σάββατο οι δρόμοι παρουσίαζαν τη συνηθισμένη τους εικόνα.
Μόνο που έβλεπε κανείς να αγοράζει ο κόσμος αρνιά. Μερικά τα έσφαζαν ακόμα και στο δρόμο και τα ξεκοίλιαζαν καθότι κάθε ελληνική οικογένεια πρέπει την ημέρα του Πάσχα να έχει από σήμερα κιόλας το Πασχαλινό της αρνί.
Έβλεπε κανείς σε νέες συνεχώς παραλλαγές την παλαιά εικόνα της γνωστής αρχαίας παράστασης του ποιμένα: έναν άνδρα με κοντό χιτώνα να πηγαίνει στο σπίτι κρατώντας στους ώμους έναν αμνό…στις 11 η ώρα ένα συνεχώς αυξανόμενο πλήθος πιστών άρχισε να καταφθάνει στην εκκλησία…ακριβώς στις 12 το Χριστός Ανέστη…ενώ οι επίσημοι αντάλλασσαν συνεχώς πασχαλινούς ασπασμούς, οι μουσικοί χτυπούσαν τα ταμπούρλα και εκατοντάδες τουφεκιές ρίχνονταν από τα παράθυρα και τις στέγες καθώς το στρατιωτικό άγημα απέδιδε τριπλή βολή πυρός (βλέπετε δεν είχαν βεγγαλικά και έκαναν φασαρία με …πραγματικά όπλα)…
Την άλλη μέρα άρχιζε το καταβρόχθισε του Πασχαλινού αμνού και πολλών άλλων για να ισοφαρισθεί η μακρά περίοδος νηστείας. Τη Δευτέρα επικρατεί παντού ησυχία….»
Μόνο που έβλεπε κανείς να αγοράζει ο κόσμος αρνιά. Μερικά τα έσφαζαν ακόμα και στο δρόμο και τα ξεκοίλιαζαν καθότι κάθε ελληνική οικογένεια πρέπει την ημέρα του Πάσχα να έχει από σήμερα κιόλας το Πασχαλινό της αρνί.
Έβλεπε κανείς σε νέες συνεχώς παραλλαγές την παλαιά εικόνα της γνωστής αρχαίας παράστασης του ποιμένα: έναν άνδρα με κοντό χιτώνα να πηγαίνει στο σπίτι κρατώντας στους ώμους έναν αμνό…στις 11 η ώρα ένα συνεχώς αυξανόμενο πλήθος πιστών άρχισε να καταφθάνει στην εκκλησία…ακριβώς στις 12 το Χριστός Ανέστη…ενώ οι επίσημοι αντάλλασσαν συνεχώς πασχαλινούς ασπασμούς, οι μουσικοί χτυπούσαν τα ταμπούρλα και εκατοντάδες τουφεκιές ρίχνονταν από τα παράθυρα και τις στέγες καθώς το στρατιωτικό άγημα απέδιδε τριπλή βολή πυρός (βλέπετε δεν είχαν βεγγαλικά και έκαναν φασαρία με …πραγματικά όπλα)…
Την άλλη μέρα άρχιζε το καταβρόχθισε του Πασχαλινού αμνού και πολλών άλλων για να ισοφαρισθεί η μακρά περίοδος νηστείας. Τη Δευτέρα επικρατεί παντού ησυχία….»
* (το άρθρο πρωτοδημοσιεύτηκε στο περιοδικό exodos)
** Στη φωτογραφία: πλανόδιος χασάπης του 1895
από: 24grammata.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου